भारतीय नौसेना जहाज तुषिल र रोयल मोरक्कन नेभी समुद्रमा पासेज एक्सरसाइजमा भाग लिनेछन्
भारतको भारतीय नौसेना जहाज तुषिलले २७ डिसेम्बर २०२४, शुक्रबार, मोरक्कोको कासाब्लांका बन्दरगाहमा आगमन गर्यो। यो भ्रमण भारतीय नौसेना जहाज तुषिलको पहिलो सञ्चालनिक परिचालन स्थायी भ्रमणको हिस्सा हो र यसले भारतको समुन्द्रिक कूटनीतिक सम्वन्धलाई थप सुदृढ पार्न महत्वपूर्ण कदमको प्रतिनिधित्व गर्दछ।

रुसमा ९ डिसेम्बर २०२४ मा कमीशन गरिएको भारतीय नौसेना जहाज तुषिल भारतीय नौसेनाको सबैभन्दा नयाँ मल्टि-रोल स्टील्थ-गाइडेड मिसाइल फ्रिगेट हो। यसलाई क्याप्टन पीटर वर्गीसले कमाण्ड गरेका छन् र यसमा २५० जनाको समर्पित क्रू सदस्यको टोली रहेको छ। यस जहाजको कासाब्लांका भ्रमणले मोरक्कोसँगको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप सुदृढ बनाउन भारतको प्रतिबद्धता प्रकट गर्दछ, जसको रणनीतिक स्थितिले मध्य पृथ्वी सागर र अटलांटिक महासागर दुवैमा किनाराका स्थानहरू समेटेको छ।

आपसी विश्वास र परस्पर सञ्चालन सुधार्ने उद्देश्य
रक्षा मन्त्रालयका अनुसार, यस पोर्ट कलको उद्देश्य भारतीय नौसेना र मोरक्कोको रॉयल नौसेना बीच सहकार्यका अवसरहरू अन्वेषण गर्नु हो। गत वर्ष, भारतीय नौसेनाका तीन जहाज— भारतीय नौसेना जहाज तबर, भारतीय नौसेना जहाज तारकश र भारतीय नौसेना जहाज सुमेधाले कासाब्लांका भ्रमण गरेका थिए, जसले दुई राष्ट्र बीचको आपसी विश्वास र सञ्चालनमा सुधार ल्यायो।

दुई दिनको भ्रमणका दौरान, भारतीय नौसेना जहाज तुषिलको क्रूले रॉयल मोरक्को नौसेना कर्मचारीसँग विभिन्न पेशेवर आदान प्रदान गर्यो। प्रमुख गतिविधिहरूमा क्रस-डेक भ्रमण, कार्यात्मक स्तरमा छलफल र मित्रवत खेलकुद कार्यक्रमहरू समावेश थिए, जसले समुद्री सहकार्यलाई गहिरो बनाउने लक्ष्य राखेका थिए। उच्च अधिकारी र विशिष्ट पाहुनाहरूलाई बोर्डमा स्वागत गरियो, जसले कूटनीतिक सम्वन्धलाई अझ प्रगाढ बनायो।

प्याजेस एक्सरसाइज र सञ्चालन उद्देश्यहरू
भारतीय नौसेना जहाज तुषिल र रॉयल मोरक्को नौसेना समुद्रमा एक प्याजेस एक्सरसाइजमा भाग लिनेछन्। यी अभ्यासहरू परस्पर सञ्चालन क्षमता सुधार्ने उद्देश्य राख्छन्, जसले दुई नौसेनाबीच सर्वोत्तम अभ्यासहरू साझा गर्न र सहकार्य क्षमताहरूलाई सुधार्न मद्दत पुर्याउँछ। यस प्रकारका सम्वन्धहरूले सञ्चालनिक समन्वय र आपसी समझदारीको निर्माणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।

भारतीय नौसेना जहाज तुषिलको परिचालनले अन्य मित्रवत नौसेनाहरूसँग पनि सहकारी अभ्यासहरूको समावेश गर्दछ, जसले भारतको समुद्री सुरक्षा र क्षेत्रीय साझेदारीहरूमा केन्द्रित ध्यानलाई अझ बल पुर्याउँछ।

भारत-मोरक्को रणनीतिक साझेदारी
भारतीय नौसेना जहाज तुषिलको भ्रमण भारत र मोरक्को बीचको बढ्दो साझेदारीको प्रतीक हो, जसले क्षेत्रीय र वैश्विक संदर्भमा साझा आकांक्षाहरूलाई झल्काउँछ। मोरक्कोको भौगोलिक स्थिति जसले युरोप र अफ्रिकाबीचको सेतुको रूपमा कार्य गर्दछ, भारतका लागि यी क्षेत्रहरूमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्न एक रणनीतिक साझेदार बनाउँछ।

भारत र मोरक्कोले रक्षा, व्यापार, ऊर्जा, र खाद्य सुरक्षा सहित विभिन्न क्षेत्रहरूमा मजबूत सम्बन्धहरू निर्माण गरेका छन्। रक्षा क्षेत्रमा, संयुक्त सैन्य अभ्यास र खुफिया जानकारी सन्देश आदान-प्रदानले क्षेत्रीय सुरक्षा सुदृढ गरेको छ, जसले आतंकवाद र समुद्री सुरक्षा जस्ता साझा चुनौतीहरूलाई समाधान गरेको छ।

द्विपक्षीय व्यापार २०१८-१९ मा २ अर्ब डलरबाट २०२२-२३ मा ३.६ अर्ब डलरमा वृद्धि भएको छ, जसमा मोरक्कोले फस्फेट र कच्चा सामग्रीको निर्यात र भारतले वस्त्र, औषधि र मेसिनरीको निर्यात गरेको छ।

सञ्चार र हरित ऊर्जा क्षेत्रमा पनि दुवै राष्ट्रले समृद्ध सहकार्य गरेको छ। मोरक्को अफ्रिकामा हरित ऊर्जा पहलहरूको नेतृत्व गर्दैछ भने भारतले नवीकरणीय प्रविधिहरूमा आफ्नो विश्वव्यापी प्रभाव विस्तार गर्दैछ, जसले आपसी लाभ र व्यापक पर्यावरणीय लक्ष्यहरूको अनुकूलता सृजना गरेको छ।

भारतीय नौसेना जहाज तुषिलको परिचालनले भारतको समुद्री क्षमताहरू र कूटनीतिक पहुँचलाई परिभाषित गर्दै अघि बढिरहेको छ। यो जहाजको यात्रा भारतको समुद्री सुरक्षा र समुन्द्रिक सहकार्यमा एक निर्णायक कदमको रूपमा उभिएको छ।