भारतीय नौसेना जहाज सर्वेक्षकको भ्रमणले भारत र मोरिशस बीचको बलियो समुद्री साझेदारीलाई प्रमुख बनाउँछ
डिसेम्बर २६, २०२४ मा भारतीय नेवीको आईएनएस सर्वेक्षक मौरिससको पोर्ट लुइसमा पुगेको छ, जहाँ उसले संयुक्त जल सर्वेक्षण सुरु गरेको छ। यो सञ्जालले भारत र मौरिसस बीचको समुद्री सहयोगलाई बलियो बनाउने महत्वपूर्ण कदमको रूपमा चिनिन्छ। यो सञ्जाल भारतको "सागर" (क्षेत्रमा सुरक्षा र सबैको लागि वृद्धि) भिजनसँग मेल खाने गरी क्षेत्रीय विकास र द्विपक्षीय सम्बन्धमा गहिरो सहकार्यलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।

आईएनएस सर्वेक्षकको मिशन मात्र सर्वेक्षण कार्यहरु गर्नमा सीमित छैन, बरु यसले मौरिससका अधिकारीहरूसँग हाइड्रोग्राफीमा प्राविधिक ज्ञान साझा गर्ने, पेशेवर अन्तरक्रियाहरु गर्ने र तालिम सत्रहरूको आयोजना गर्ने कार्य पनि गर्दछ। यी गतिविधिहरूले मौरिससलाई दीगो समुद्री पूर्वाधार विकास, संसाधन व्यवस्थापन र तटवर्ती योजना निर्माणका लागि आवश्यक उपकरणहरूसँग सशक्त बनाउने उद्देश्य राख्छ।

भारतीय उच्चायोगले मौरिससमा बेतरित स्वागतको बारेमा सामाजिक मिडिया प्लेटफर्ममा उल्लेख गर्दै भन्यो, "यो जहाज संयुक्त जल सर्वेक्षण गर्नेछ र मौरिससको राष्ट्रिय तट रक्षकसँग पेशेवर अन्तरक्रियाहरु गर्नेछ जसले भारतीय नेवी र मौरिससको राष्ट्रिय तट रक्षक बीचको अन्तरक्रियात्मकता र आपसी सहकार्यलाई वृद्धि गर्नेछ।"

आईएनएस सर्वेक्षकद्वारा चलाइएको जल सर्वेक्षणले मौरिससको समुद्री क्षमता वृद्धिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने अपेक्षासमेत छ। तटवर्ती र पृष्ठभूमि भौगोलिक परिदृश्यको नक्शा बनाउने कामले पोर्टहरूको रणनीतिक विकास, समुद्री संसाधनहरूको दीगो उपयोग र प्रभावकारी तटवर्ती व्यवस्थापन अभ्यासमा योगदान पुर्या उनेछ। यसका साथै, यो सर्वेक्षण जहाजहरूका लागि नेभिगेसन सुरक्षा सुनिश्चित गर्न मद्दत पुर्याउनेछ, जुन मौरिससको जलमार्गमा व्यावसायिक र मनोरञ्जनात्मक जहाजहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न महत्त्वपूर्ण छ।

यो सर्वेक्षण भारतका भारतीय महासागर क्षेत्रमा रणनीतिक प्रयासहरूको एक अंश हो जसले समुद्री सुरक्षा, क्षेत्रीय स्थिरता र आर्थिक वृद्धिमा मद्दत पुर्याउने उद्देश्य राख्दछ। यसले मौरिससको विकास र समृद्धिमा भारतको दृढ प्रतिबद्धता पनि पुनः पुष्टि गर्दछ।

आईएनएस सर्वेक्षकको आगमन भारतीय र मौरिसस बीचको बढ्दो सहयोगको एउटा अंश हो। डिसेम्बर महिनाको आरम्भमा, भारतीय विदेश सचिव विक्रम मिस्री मौरिससको तीन दिने भ्रमणबाट फर्के, जसले मौरिससको विकासका लागि भारतको दृढ समर्थनलाई पुनः पुष्टि गरेको थियो। मिस्रीको भ्रमणले भारतले समर्थन गरेका परियोजनाहरूको निरीक्षण पनि गरेको थियो, जस्तै नयाँ कलेज र स्वास्थ्य केन्द्रको निर्माण।

भारत र मौरिससका बीचको गहिरो ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्बन्ध छन्, जहाँ मौरिससको लगभग ७०% जनसंख्या भारतीय वंशको हो। यी सांस्कृतिक र ऐतिहासिक सम्बन्धहरू भारतको मौरिससको लागि विशेष कार्यक्रमहरूको साथ परिलक्षित छन्, जस्तै भारतीय पर्यटकहरूको लागि भिषा-रहित यात्रा र भारतीय वंशका मौरिसस नागरिकहरूको लागि विशेष ओसीआई (विदेशी नागरिकता भारत) सुविधा। भारतको निरन्तर समर्थनले मौरिससको पूर्वाधार, स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ।

आईएनएस सर्वेक्षकको जल सर्वेक्षण मिशन मौरिससका लागि दीर्घकालिक फाइदाहरू ल्याउने अपेक्षासमेत छ। यसले मौरिससको समुद्री क्षेत्रहरूको सही नक्शा बनाउनका लागि महत्वपूर्ण जानकारी प्रदान गर्नेछ, जसले भविष्यका विकास पहलहरूको लागि महत्वपूर्ण मार्गदर्शन प्रदान गर्नेछ र समुद्री संसाधनहरूको प्रभावकारी उपयोगमा मौरिससको क्षमता सुधार्नेछ। यो सहकार्य समुद्री सुरक्षा, क्षेत्रीय विकास र आपसी समृद्धिमा थप प्रगति ल्याउने दिशामा पहिलो कदमको रूपमा कार्य गर्नेछ।

दुवै राष्ट्रहरूको साझेदारीलाई अझ गहिरो बनाउने क्रममा, आईएनएस सर्वेक्षकको पोर्ट लुइसमा आगमनले भारत र मौरिसस बीचको सञ्जालको दीर्घकालिक मित्रता र सामूहिक मूल्यहरूको समर्पणको प्रमाण हो।