मुख्य बैठकहरूले भारतको इन्डो-प्यासिफिकमा शान्ति, सुरक्षा र समृद्धिप्रति प्रतिबद्धता उजागर गरे
भारतका रक्षा मन्त्री राजनाथ सिंहले आफ्नो तीनदिने भियेन्टियान, लाओ पीडीआरको भ्रमणको अन्तिम दिन २२ नोभेम्बर २०२४ मा जापान र फिलिपिन्सका समकक्षीहरूसँग भेट गरेर रक्षा सहकार्यलाई बलियो बनाउने र द्विपक्षीय सम्बन्धलाई प्रवर्द्धन गर्ने प्रयास गरे। यी बैठकहरू ११औं एसेन डिफेन्स मिनिस्टर मीटिङ-प्लसको अवसरमा भएको थियो, जुन इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा रक्षा कूटनीतिको महत्वपूर्ण मञ्च हो।

सिंहको जापानी रक्षा मन्त्री जन नाकाटानीसँगको छलफलमा रक्षा उद्योग र प्रविधिमा साझेदारीको समर्पण र विकासमा जोड दिइएको थियो। दुबै देशहरूले हालै जापानमा साइन भएको युनिकॉर्न मस्तको कार्यान्वयन सम्झौतामा गहिरो ध्यान दिए, जुन रक्षा क्षेत्रका सह-उत्पादन र सह-विकास पहलहरूको महत्त्वपूर्ण माइलस्टोन हो।

दुबै मन्त्रीहरूले आपसी सैन्य सहयोगलाई थप मजबुत पार्ने उद्देश्यले आपूर्ति र सेवा सम्झौतामा आधारित आपसी कार्यक्षमता बढाउने सहमति जनाए। साथै, द्विपक्षीय र बहुपक्षीय सैनिक अभ्यासहरूमा निरन्तर सहभागिता सुनिश्चित गर्न जोड दिइयो र हवाई क्षेत्रको सहकार्यमा नयाँ पहलहरूको अन्वेषण गर्न पनि प्राथमिकता राखियो।

सिंहले भने, “हाम्रो जापानसँगको सहकार्य क्षेत्रीय स्थिरताका लागि महत्त्वपूर्ण छ। म विश्वास गर्दछु कि यस प्रयासले इन्डो-प्यासिफिक सुरक्षा संरचनालाई अझ मजबुत बनाउने छ।”

सिंहको फिलिपिन्सका राष्ट्रिय रक्षा सचिव गिल्बर्टो थियोडोरोसँगको बैठकमा, दक्षिणपूर्वी एशियाली देशको महत्त्वपूर्ण भूमिका भारतको एक्ट ईस्ट नीति र इन्डो-प्यासिफिक दृष्टिकोणमा जोड दिइएको थियो। सिंहले फिलिपिन्सलाई एसेन र एसेन डिफेन्स मिनिस्टर मीटिङ-प्लसका लागि भारतका देश समन्वयकको रूपमा आगामी चक्रको जिम्मा लिनको लागि बधाइ दिए।

दुबै पक्षले विशेषज्ञ आदान-प्रदान, आतंकवाद विरोध, अन्तरिक्ष, समुद्री सुरक्षा, र रक्षा उद्योग साझेदारीजस्ता मुख्य क्षेत्रहरूमा सहकार्यलाई गहिरो बनाउन छलफल गरे। विशेष गरी समुद्री डोमेनमा सहकार्यलाई प्रोत्साहन दिने प्रतिबद्धता, क्षेत्रीय खाडीमा नेभिगेशनको स्वतन्त्रता र समुद्री आतंकवाद र अन्तर्राष्ट्रिय समुद्री खतराहरूको सामना गर्न भारतको ध्यान केन्द्रित गरिएको छ।

सिंहले भने, “फिलिपिन्स हाम्रो इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा शान्ति, सुरक्षा र समृद्धिका लागि महत्त्वपूर्ण साझेदार हो। भारत फिलिपिन्ससँगको रक्षा सहकार्यलाई अझ मजबुत बनाउने प्रतिबद्ध छ।”

आखिरमा, रक्षा मन्त्री सिंहले भियेन्टियानको प्रमुख बौद्ध स्थल वाट सिसाकत मन्दिरको भ्रमण गरे, जहाँ उनले मन्दिरका प्रमुख महावेथ चित्तकारोबाट आशीर्वाद लिए। यस भ्रमणले लाओ पीडीआर र दक्षिणपूर्वी एशियाली क्षेत्रसँगको भारतको सांस्कृतिक र धार्मिक सम्बन्धको सम्मानलाई जनाउँछ।

सिंहको लाओ पीडीआरको भ्रमणले भारतको इन्डो-प्यासिफिक रणनीतिमा गहिरो सहकार्यको प्रतिबद्धता पुनः पुष्टि गर्योी।

भारतको एक्ट ईस्ट नीति र इन्डो-प्यासिफिक रणनीतिको व्यापक उद्देश्यहरूमा क्षेत्रीय स्थिरता सुनिश्चित गर्नु र एसेन र यसको संवाद साझेदारहरू बीचको सहकार्यपूर्ण सुरक्षा संरचनालाई प्रवर्द्धन गर्नु समावेश छ।

जन्मभूमि नयाँ दिल्ली फर्कदै, सिंहको भ्रमणले भारतको क्षेत्रीय सुरक्षा परिप्रेक्ष्यमा बढ्दो संलग्नता र बहुपक्षीय सहकार्यको माध्यमबाट प्रभावकारी साझेदारीहरूको सन्देश दिएको छ।