दुवै पक्षले सुरक्षा सहयोगका लागि नयाँ ढाँचा तयार गर्ने सहमति पनि जनाए।
नयाँ दिल्लीमा मंगलबार (२०२४ अगस्त २०) सम्पन्न तेस्रो भारत-जापान २ + २ मन्त्रीस्तरीय संवादमा दुबै पक्षले प्रविधि, अनुसन्धान, र उद्योगमा सहकार्यका नयाँ सम्भावनाहरूको चर्चा गरे। उनीहरूले स्वतन्त्र, खुला, र नियम-आधारित हिन्द-प्रशान्त क्षेत्रप्रति आफ्नो प्रतिबद्धता पुनः पुष्टि गर्दै सुरक्षा सहयोगको लागि नयाँ ढाँचा तयार गर्ने सहमति पनि जनाए।

यो संवाद रक्षा र सुरक्षासम्बन्धी व्यापक र फलदायी विचारहरूको आदानप्रदानको रूपमा परराष्ट्र मन्त्री एस. जयशंकरले वर्णन गरे। उनले प्रेस वक्तव्यमा भने, "हामीले प्रविधि, अनुसन्धान र औद्योगिक सहकार्यका नयाँ अवसरहरूमा छलफल गर्यौंे।"

बैठकमा जापानको तर्फबाट परराष्ट्र मन्त्री कामिकावा योको र रक्षा मन्त्री किहारा मिनोरूले प्रतिनिधित्व गरे भने भारतको तर्फबाट रक्षा मन्त्री राजनाथ सिंह र परराष्ट्र मन्त्री एस. जयशंकरले भाग लिनुभयो।

परराष्ट्र मन्त्री जयशंकरका अनुसार, सेमिकन्डक्टर जस्ता प्रविधिको विकासले मानव संसाधन सहकार्यको आवश्यकता पनि निम्त्याउँछ। उनले भने, "यो हाम्रो विविधीकरण र जोखिम घटाउने प्रयासहरूको लागि, हाम्रो आर्थिक र प्रविधि सुरक्षाको लागि, र विश्वको दीर्घकालीन आर्थिक स्थिरताका लागि महत्त्वपूर्ण छ। हामी यी साझा उद्देश्यहरूलाई आकार दिने संवादको पनि विचार गरिरहेका छौं।"

उदीयमान प्रविधिहरूमा विश्वासमा आधारित सहकार्यमा प्रगतिको आवश्यकता हाइलाइट गर्दै, जयशंकरले जापानी मन्त्रीहरूलाई वर्तमानमा रहेका नियामक अड्चनहरूबारे ध्यान दिन आग्रह गरे।

दुबै देशहरूको लागि स्वतन्त्र, खुला र नियम-आधारित हिन्द-प्रशान्त क्षेत्र सर्वोच्च प्राथमिकता भएको उल्लेख गर्दै, दुबै पक्षले "जहाँ हाम्रा चासोहरू मिल्छन् त्यहाँ हाम्रा सुरक्षा र विकास सहयोगको समन्वय गर्ने सम्भावनाहरूको अन्वेषण गरे," उनले औंल्याए।

साथै, २०२४ भारत-जापान रणनीतिक र वैश्विक साझेदारीको १० औं वार्षिकोत्सवको रूपमा चिन्हित हुँदै, दुवै देशका मन्त्रीहरूले सुरक्षा सहयोगको लागि नयाँ ढाँचा तयार गर्न अधिकारीहरूलाई जिम्मा दिन सहमति जनाए।

 जयशंकरले भने, "मैले हाम्रो सम्बन्धलाई हाम्रा विकसित राष्ट्रिय लक्ष्यहरू र प्राथमिकताहरूको अनुरूप उन्मुख गर्ने नयाँ दृष्टिकोणको चाहना पनि व्यक्त गरें।"

भारतको उत्तर-पूर्वी क्षेत्रको विकासमा जापानको संलग्नताको सराहना गर्दै, जयशंकरले कामिकावा मन्त्रीलाई निरन्तर समर्थनको लागि अनुरोध गरे। उनले भने, "हामीले उच्च गतिको रेलमार्ग सहकार्यको प्रगतिमा पनि छलफल गर्यौं।"

जनताबीचको सम्बन्धको सन्दर्भमा, भारत र जापानले सीप र प्रतिभा, साथै विद्यार्थी र पर्यटकहरूको प्रवाह विस्तारको बारेमा छलफल गरे। "यसलाई सक्षम बनाउन नीति परिवर्तनहरू प्राथमिकतामा छन्," जयशंकरले बताए। उनले भारतले फुकुओका शहरमा नयाँ महावाणिज्य दूतावास खोल्ने घोषणा पनि गरे, जसले जनताबीचको बढ्दो सम्बन्धलाई प्रोत्साहित गर्नेछ।