दुबै देशहरूको सम्बन्ध आधुनिक कूटनीतिकको पूर्वमा नै रहेको छ, र समयक्रममा सांस्कृतिक र व्यापारिक आदानप्रदानमा वृद्धि भएको छ।
भारत र इजिप्टले ५ डिसेम्बर २०२४ मा नयाँ दिल्लीमा भएको १३ औं विदेश कार्यालय परामर्श (एफओसी) बैठकमा आपसी रणनीतिक साझेदारीलाई थप मजबुत बनाउन प्रतिबद्धता जनाएका छन्। यो बैठक भारतका सचिव (कन्सुलर, पासपोर्ट, भिसा र विदेश भारतीय मामिला) अरुण कुमार चटर्जी र इजिप्टका एशियाई मामिलाका सहायक विदेशमन्त्री एम्बासडर अहमद शहीनको सहअध्यक्षतामा सम्पन्न भएको थियो। यस बैठकले दुवै राष्ट्रहरूको बीचको साझेदारीको गहिराइ र दायरा बढ्दै गएको पुष्टि गरेको छ।

बैठकको दौरान दुवै देशले आफ्नो द्विपक्षीय सम्बन्धको सम्पूर्ण दायरामा छलफल गर्दै राजनीतिक, आर्थिक र सामाजिक-सांस्कृतिक क्षेत्रमा सहकार्यको महत्त्वलाई जोड दिए। दुवै पक्षले आपसी सहकार्यलाई अझ गहिरो बनाउन र साझा क्षेत्रीय र वैश्विक चुनौतीहरूको समाधान गर्ने प्रतिबद्धता जनाए।

भारत र इजिप्टको सम्बन्ध शताब्दीयौं पुरानो ऐतिहासिक र सांस्कृतिक जडहरूमा आधारित छ। दुवै राष्ट्र बीचको यो सम्बन्ध आधुनिक कूटनीतिबाट अघि बढेर सांस्कृतिक र व्यापारिक आदानप्रदानमा प्रगति गरेको छ। पछिल्ला दशकामार्फत यो सम्बन्ध समग्र साझेदारीको रूपमा विकसित भएको छ, जसमा आपसी सम्मान र साझा लक्ष्यहरूलाई आधार मानेर दुवै पक्षले कूटनीतिक प्रयासहरू अघि बढाएका छन्।

बैठकको दौरान, दुवै पक्षले राजनीतिक सहकार्यलाई थप मजबुत बनाउनका लागि उपायहरू अन्वेषण गरे। दुवै देशले कूटनीतिक सम्पर्कलाई सुदृढ गर्ने र अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चहरूमा बहुपक्षीयतासम्बन्धी समर्थन गर्ने महत्त्वलाई जोड दिए। भारत र इजिप्ट जि २०, ब्रिक्स र "वाइस अफ ग्लोबल साउथ" जस्ता संस्थाहरूमा सक्रिय सहभागी रहेका छन् र यसरी उनीहरूले विकासशील राष्ट्रहरूको चासोको रक्षा गर्न सहकार्य गर्दै आएका छन्।

आर्थिक सहकार्यको कुरा गर्दा, दुवै पक्षले व्यापार, लगानी र प्राविधिक सहकार्य बढाउने उपायहरूमा छलफल गरे। इजिप्टमा ५५ भन्दा बढी भारतीय कम्पनीहरूले ३.७५ बिलियन अमेरिकी डलरको लगानी गरेका छन्, जसले नवीकरणीय उर्जा, कृषि व्यापार र हरियो हाइड्रोजन जस्ता क्षेत्रहरूमा प्रगति गरेको छ। यी लगानीहरूले इजिप्टको आर्थिक संबंधलाई सुदृढ मात्र नगरेको, बरु रोजगारी सिर्जना र खाद्य सुरक्षा जस्ता मुद्दामा पनि मद्दत पुर्याएका छन्।

संस्कृतिक र शैक्षिक आदानप्रदानले भारतीय र इजिप्टको सम्बन्धको आधारको रूपमा लामो समयदेखि महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाउँदै आएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस र सांस्कृतिक महोत्सवजस्ता कार्यक्रमहरूले दुई देशका जनतालाई आपसमा नजिक ल्याउने काम गरेका छन्।

 भारतीय भान्साको लोकप्रियता, बलिउड चलचित्र र कबड्डी जस्ता परंपरागत खेलहरू इजिप्टमा बढ्दै गएको छ, जसले सांस्कृतिक सहकार्यलाई थप मजबुत बनाएको छ।

रक्षा सहकार्य पनि छलफलको महत्वपूर्ण क्षेत्रको रूपमा उठ्यो। दुवै राष्ट्रले संयुक्त सैन्य अभ्यास, रणनीतिक संवाद र प्राविधिक सहकार्यद्वारा आफ्नो रक्षा सम्बन्धलाई सुदृढ बनाएका छन्। यस वर्षको सुरुवातमा भारतीय र इजिप्टका राफेल लडाकू विमानहरूले पिरामिडहरू माथि उडान गर्दा यस सहकार्यको प्रतीक बनेको थियो। यी प्रयासहरूले द्विपक्षीय सम्बन्धमा गहिरो विश्वास र सुरक्षा थप गरेका छन्।

१३ औं एफओसी बैठकमा दुवै पक्षले क्षेत्रीय र वैश्विक चुनौतीहरूमा विचारविमर्श गरेका छन्। जलवायु परिवर्तन, ऊर्जा सुरक्षा र दिगो विकास जस्ता महत्वपूर्ण मुद्दाहरूमा दुवै पक्षले आफ्नो दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेका छन्।

भारत र इजिप्टले उच्चस्तरीय भ्रमणहरूको परंपरा पनि कायम राखेका छन्, जसले कूटनीतिक सम्बन्धलाई मजबुत बनाएको छ। इजिप्टका राष्ट्रपति अब्देल फत्ताह अल-सीसीको भारतीय गणतन्त्र दिवसमा मुख्य अतिथिको रूपमा उपस्थिती र भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको इजिप्ट भ्रमणले साझेदारीलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ।

आगामी दिनहरूमा, भारत र इजिप्टको साझेदारीको अझ धेरै सम्भावना छ। दुवै देशले समान विकासात्मक चुनौतीहरूको सामना गर्दैछन् र उनीहरूले एकआपसका पूरक क्षमताहरूको उपयोग गर्दै यी चुनौतीहरूको समाधान गर्न सक्छन्, जसले समावेशी वृद्धि र दिगो विकासका लागि मार्ग प्रशस्त गर्नेछ।